Conseggio pe-o patrimònio linguistico ligure

Conseggio ligure

DEIZE: diçionäio italian-zeneise

alzare

v.tr.
  1. sollevare, elevare

    tiâ sciù [ˈtjaː ˈʃy]

    ïsâ [iːˈsaː]

    erze letterario [ˈɛːrze]

    Exempi

    puoi alzare un pochino la tenda della finestra?

    ti peu tiâ sciù un pittin a tendia do barcon?

alzarsi

v.pron.
  1. mettersi in piedi

    tiâse sciù [ˈtjaːse ˈʃy]

    stâ sciù [ˈstaː ˈʃy]

    Exempi

    mi sono alzata dalla sedia

    me son tiâ sciù d’in sciâ carrega

    durante lo spettacolo una persona si è alzata

    durante a representaçion unna persoña a l’é stæta sciù

  2. svegliarsi

    stâ sciù [ˈstaː ˈʃy]

    stâ sciù d’in letto [ˈstaː ˈʃy d iŋ ˈletˑu]

    Exempi

    stamattina mi sono alzato alle sette

    stamattin son stæto sciù à sett’oe

  3. elevarsi

    ïsâse [iːˈsaːse]

    erzise letterario [ˈɛːrzise]

    Exempi

    si sono alzati in punta di piedi

    se son ïsæ in ponta de pê

Esprescioin commun

  • alzarsi dalla sedia
    stâ sciù d’assettou
  • alzarsi dal letto
    sta sciù d’in letto

Polirematiche

Coniugaçioin

erze

Part. pass. erto

Ger. erzendo

Ind.
Pres.
  1. mi erzo
  2. ti t’erzi
  3. lê o/a l’erze
  4. niatri erzemmo
  5. viatri erzei
  6. lô erzan
Impf.
  1. mi erzeiva
  2. ti t’erzeivi
  3. lê o/a l’erzeiva
  4. niatri erzeivimo
  5. viatri erzeivi
  6. lô erzeivan
Fut.
  1. mi erziò
  2. ti t’erziæ
  3. lê o/a l’erzià
  4. niatri erziemo
  5. viatri erziei
  6. lô erzian
Conz.
Pres.
  1. che mi erze
  2. che ti t’erzi
  3. che lê o/a l’erze
  4. che niatri erzemmo
  5. che viatri erzei
  6. che lô erzan
Impf.
  1. che mi erzesse
  2. che ti t’erzesci
  3. che lê o/a l’erzesse
  4. che niatri erzescimo
  5. che viatri erzesci
  6. che lô erzessan
Cond.
  1. mi erzieiva/erziæ
  2. ti t’erziësci
  3. lê o/a l’erzieiva/erziæ
  4. niatri erziëscimo
  5. viatri erziësci
  6. lô erzieivan/erziæn
Imper.
  1. erzi ti
  2. ch’o/a l’erze lê
  3. erzemmo niatri
  4. erzei viatri
  5. erzan lô
stâ

Part. pass. stæto

Ger. stando

Ind.
Pres.
  1. mi staggo
  2. ti ti stæ
  3. lê o/a stà
  4. niatri stemmo
  5. viatri stæ
  6. lô stan
Impf.
  1. mi stava
  2. ti ti stavi
  3. lê o/a stava
  4. niatri stavimo
  5. viatri stavi
  6. lô stavan
Fut.
  1. mi staiò
  2. ti ti staiæ
  3. lê o/a staià
  4. niatri staiemo
  5. viatri staiei
  6. lô staian
Conz.
Pres.
  1. che mi stagghe
  2. che ti ti stagghi
  3. che lê o/a stagghe
  4. che niatri stemmo
  5. che viatri stæ
  6. che lô staggan
Impf.
  1. che mi stesse
  2. che ti ti stesci
  3. che lê o/a stesse
  4. che niatri stescimo
  5. che viatri stesci
  6. che lô stessan
Cond.
  1. mi staieiva/staiæ
  2. ti ti staiësci
  3. lê o/a staieiva/staiæ
  4. niatri staiëscimo
  5. viatri staiësci
  6. lô staieivan/staiæn
Imper.
  1. stanni ti
  2. ch’o/a stagghe lê
  3. stemmo niatri
  4. stæ viatri
  5. staggan lô
tiâ

Part. pass. tiou

Ger. tiando

Ind.
Pres.
  1. mi tio
  2. ti ti tii
  3. lê o/a tia
  4. niatri tiemmo/tiemo
  5. viatri tiæ
  6. lô tian
Impf.
  1. mi tiava
  2. ti ti tiavi
  3. lê o/a tiava
  4. niatri tiavimo
  5. viatri tiavi
  6. lô tiavan
Fut.
  1. mi tiò
  2. ti ti tiæ
  3. lê o/a tià
  4. niatri tiemo
  5. viatri tiei
  6. lô tian
Conz.
Pres.
  1. che mi tie
  2. che ti ti tii
  3. che lê o/a tie
  4. che niatri tiemmo/tiemo
  5. che viatri tiæ
  6. che lô tian
Impf.
  1. che mi tiesse
  2. che ti ti tiesci
  3. che lê o/a tiesse
  4. che niatri tiescimo
  5. che viatri tiesci
  6. che lô tiessan
Cond.
  1. mi tieiva/tiæ
  2. ti ti tiësci
  3. lê o/a tieiva/tiæ
  4. niatri tiëscimo
  5. viatri tiësci
  6. lô tieivan/tiæn
Imper.
  1. tia ti
  2. ch’o/a tie lê
  3. tiemmo/tiemo niatri
  4. tiæ viatri
  5. tian lô
ïsâ

Part. pass. ïsou

Ger. ïsando

Ind.
Pres.
  1. mi ïso
  2. ti t’ïsi
  3. lê o/a l’ïsa
  4. niatri ïsemmo
  5. viatri ïsæ
  6. lô ïsan
Impf.
  1. mi ïsava
  2. ti t’ïsavi
  3. lê o/a l’ïsava
  4. niatri ïsavimo
  5. viatri ïsavi
  6. lô ïsavan
Fut.
  1. mi ïsiò
  2. ti t’ïsiæ
  3. lê o/a l’ïsià
  4. niatri ïsiemo
  5. viatri ïsiei
  6. lô ïsian
Conz.
Pres.
  1. che mi ïse
  2. che ti t’ïsi
  3. che lê o/a l’ïse
  4. che niatri ïsemmo
  5. che viatri ïsæ
  6. che lô ïsan
Impf.
  1. che mi ïsesse
  2. che ti t’ïsesci
  3. che lê o/a l’ïsesse
  4. che niatri ïsescimo
  5. che viatri ïsesci
  6. che lô ïsessan
Cond.
  1. mi ïsieiva/ïsiæ
  2. ti t’ïsiësci
  3. lê o/a l’ïsieiva/ïsiæ
  4. niatri ïsiëscimo
  5. viatri ïsiësci
  6. lô ïsieivan/ïsiæn
Imper.
  1. ïsa ti
  2. ch’o/a l’ïse lê
  3. ïsemmo niatri
  4. ïsæ viatri
  5. ïsan lô