Conseggio pe-o patrimònio linguistico ligure

Conseggio ligure

DEIZE

Diçionäio italian-zeneise

stravolgere

v. tr.
  1. di occhi: strabuzzare

    stralunâ [stralyˈnaː]

    quando ha saputo di aver vinto la lotteria, ha stravolto gli occhi

    comm’a l’à sacciuo d’avei guägno a-o semenäio, a l’à stralunou i euggi

  2. mettere in agitazione, turbare

    sciätâ [ʃaːˈtaː]

    conturbâ [kuŋtyrˈbaː]

    un’esperienza traumatica può stravolgere profondamente una persona

    unn’esperiensa traumatica a peu sciätâ ben ben unna persoña

    il divorzio ha stravolto tutta la famiglia

    o divòrçio o l’à sciätou tutta a famiggia

  3. stancare profondamente

    derenâ [dereˈnaː]

    questa maratona sotto il sole di agosto mi ha completamente stravolta

    sta maratoña sott’a-o sô d’agosto a m’à bella che derenou

    le sue lezioni di ballo mi stravolgono sempre, non riesco nemmeno a muovermi

    e seu leçioin de ballo me dereñan delongo, no arriëscio manco à mesciâme

  4. alterare profondamente una situazione, un equilibrio

    sciätâ [ʃaːˈtaː]

    cacciâ pe l’äia [kaˈtʃaː pe l ˈaːja]

    tambusciâ [taŋbyˈʃaː]

    desquinternâ [deskwiŋtɛrˈnaː]

    cacciâ à dòsso bordòsso colloquiale [kaˈtʃaː ˈdɔsˑu burˈdɔsˑu]

    hai stravolto il mio piano di viaggio con le tue modifiche dell’ultimo minuto

    t’æ sciätou o mæ cian de viægio co-i teu cangi de l’urtimo segondo

    il disboscamento stravolge l’equilibrio dell’ecosistema montano

    o disboscamento o sciata l’equilibrio de l’ecoscistema de montagna

  5. alterare il senso reale di parole o pensieri

    fäscificâ [faːʃifiˈkaː]

    travisâ [traviˈzaː]

Coniugaçioin

conturbâ

Indicativo

Presente

  1. mi conturbo
  2. ti ti conturbi
  3. lê o/a conturba
  4. niatri conturbemmo
  5. viatri conturbæ
  6. liatri conturban

Imperfetto

  1. mi conturbava
  2. ti ti conturbavi
  3. lê o/a conturbava
  4. niatri conturbavimo
  5. viatri conturbavi
  6. liatri conturbavan

Futuo

  1. mi conturbiò
  2. ti ti conturbiæ
  3. lê o/a conturbià
  4. niatri conturbiemo
  5. viatri conturbiei
  6. liatri conturbian

Conzontivo

Presente

  1. che mi conturbe
  2. che ti ti conturbi
  3. che lê o/a conturbe
  4. che niatri conturbemmo
  5. che viatri conturbæ
  6. che liatri conturban

Imperfetto

  1. che mi conturbesse
  2. che ti ti conturbesci
  3. che lê o/a conturbesse
  4. che niatri conturbescimo
  5. che viatri conturbesci
  6. che liatri conturbessan

Condiçionale

  1. mi conturbieiva/conturbiæ
  2. ti ti conturbiësci
  3. lê o/a conturbieiva/conturbiæ
  4. niatri conturbiëscimo
  5. viatri conturbiësci
  6. liatri conturbieivan/conturbiæn

Imperativo

  1. conturba ti!
  2. conturbemmo niatri!
  3. conturbæ viatri!

Partiçipio passou

  1. m. s. conturbou
  2. m. p. conturbæ
  3. f. s. conturbâ
  4. f. p. conturbæ

Gerundio

  1. conturbando
derenâ

Indicativo

Presente

  1. mi dereño
  2. ti ti dereñi
  3. lê o/a dereña
  4. niatri derenemmo
  5. viatri derenæ
  6. liatri dereñan

Imperfetto

  1. mi derenava
  2. ti ti derenavi
  3. lê o/a derenava
  4. niatri derenavimo
  5. viatri derenavi
  6. liatri derenavan

Futuo

  1. mi dereniò
  2. ti ti dereniæ
  3. lê o/a derenià
  4. niatri dereniemo
  5. viatri dereniei
  6. liatri derenian

Conzontivo

Presente

  1. che mi dereñe
  2. che ti ti dereñi
  3. che lê o/a dereñe
  4. che niatri derenemmo
  5. che viatri derenæ
  6. che liatri dereñan

Imperfetto

  1. che mi derenesse
  2. che ti ti derenesci
  3. che lê o/a derenesse
  4. che niatri derenescimo
  5. che viatri derenesci
  6. che liatri derenessan

Condiçionale

  1. mi derenieiva/dereniæ
  2. ti ti dereniësci
  3. lê o/a derenieiva/dereniæ
  4. niatri dereniëscimo
  5. viatri dereniësci
  6. liatri derenieivan/dereniæn

Imperativo

  1. dereña ti!
  2. derenemmo niatri!
  3. derenæ viatri!

Partiçipio passou

  1. m. s. derenou
  2. m. p. derenæ
  3. f. s. derenâ
  4. f. p. derenæ

Gerundio

  1. derenando
desquinternâ

Indicativo

Presente

  1. mi desquinterno
  2. ti ti desquinterni
  3. lê o/a desquinterna
  4. niatri desquinternemmo
  5. viatri desquinternæ
  6. liatri desquinternan

Imperfetto

  1. mi desquinternava
  2. ti ti desquinternavi
  3. lê o/a desquinternava
  4. niatri desquinternavimo
  5. viatri desquinternavi
  6. liatri desquinternavan

Futuo

  1. mi desquinterniò
  2. ti ti desquinterniæ
  3. lê o/a desquinternià
  4. niatri desquinterniemo
  5. viatri desquinterniei
  6. liatri desquinternian

Conzontivo

Presente

  1. che mi desquinterne
  2. che ti ti desquinterni
  3. che lê o/a desquinterne
  4. che niatri desquinternemmo
  5. che viatri desquinternæ
  6. che liatri desquinternan

Imperfetto

  1. che mi desquinternesse
  2. che ti ti desquinternesci
  3. che lê o/a desquinternesse
  4. che niatri desquinternescimo
  5. che viatri desquinternesci
  6. che liatri desquinternessan

Condiçionale

  1. mi desquinternieiva/desquinterniæ
  2. ti ti desquinterniësci
  3. lê o/a desquinternieiva/desquinterniæ
  4. niatri desquinterniëscimo
  5. viatri desquinterniësci
  6. liatri desquinternieivan/desquinterniæn

Imperativo

  1. desquinterna ti!
  2. desquinternemmo niatri!
  3. desquinternæ viatri!

Partiçipio passou

  1. m. s. desquinternou
  2. m. p. desquinternæ
  3. f. s. desquinternâ
  4. f. p. desquinternæ

Gerundio

  1. desquinternando
fäscificâ

Indicativo

Presente

  1. mi fäscifico
  2. ti ti fäscifichi
  3. lê o/a fäscifica
  4. niatri fäscifichemmo
  5. viatri fäscificæ
  6. liatri fäscifican

Imperfetto

  1. mi fäscificava
  2. ti ti fäscificavi
  3. lê o/a fäscificava
  4. niatri fäscificavimo
  5. viatri fäscificavi
  6. liatri fäscificavan

Futuo

  1. mi fäscifichiò
  2. ti ti fäscifichiæ
  3. lê o/a fäscifichià
  4. niatri fäscifichiemo
  5. viatri fäscifichiei
  6. liatri fäscifichian

Conzontivo

Presente

  1. che mi fäscifiche
  2. che ti ti fäscifichi
  3. che lê o/a fäscifiche
  4. che niatri fäscifichemmo
  5. che viatri fäscificæ
  6. che liatri fäscifican

Imperfetto

  1. che mi fäscifichesse
  2. che ti ti fäscifichesci
  3. che lê o/a fäscifichesse
  4. che niatri fäscifichescimo
  5. che viatri fäscifichesci
  6. che liatri fäscifichessan

Condiçionale

  1. mi fäscifichieiva/fäscifichiæ
  2. ti ti fäscifichiësci
  3. lê o/a fäscifichieiva/fäscifichiæ
  4. niatri fäscifichiëscimo
  5. viatri fäscifichiësci
  6. liatri fäscifichieivan/fäscifichiæn

Imperativo

  1. fäscifica ti!
  2. fäscifichemmo niatri!
  3. fäscificæ viatri!

Partiçipio passou

  1. m. s. fäscificou
  2. m. p. fäscificæ
  3. f. s. fäscificâ
  4. f. p. fäscificæ

Gerundio

  1. fäscificando
sciätâ

Indicativo

Presente

  1. mi sciato
  2. ti ti sciati
  3. lê o/a sciata
  4. niatri sciätemmo
  5. viatri sciätæ
  6. liatri sciatan

Imperfetto

  1. mi sciätava
  2. ti ti sciätavi
  3. lê o/a sciätava
  4. niatri sciätavimo
  5. viatri sciätavi
  6. liatri sciätavan

Futuo

  1. mi sciätiò
  2. ti ti sciätiæ
  3. lê o/a sciätià
  4. niatri sciätiemo
  5. viatri sciätiei
  6. liatri sciätian

Conzontivo

Presente

  1. che mi sciate
  2. che ti ti sciati
  3. che lê o/a sciate
  4. che niatri sciätemmo
  5. che viatri sciätæ
  6. che liatri sciatan

Imperfetto

  1. che mi sciätesse
  2. che ti ti sciätesci
  3. che lê o/a sciätesse
  4. che niatri sciätescimo
  5. che viatri sciätesci
  6. che liatri sciätessan

Condiçionale

  1. mi sciätieiva/sciätiæ
  2. ti ti sciätiësci
  3. lê o/a sciätieiva/sciätiæ
  4. niatri sciätiëscimo
  5. viatri sciätiësci
  6. liatri sciätieivan/sciätiæn

Imperativo

  1. sciata ti!
  2. sciätemmo niatri!
  3. sciätæ viatri!

Partiçipio passou

  1. m. s. sciätou
  2. m. p. sciätæ
  3. f. s. sciätâ
  4. f. p. sciätæ

Gerundio

  1. sciätando
stralunâ

Indicativo

Presente

  1. mi straluño
  2. ti ti straluñi
  3. lê o/a straluña
  4. niatri stralunemmo
  5. viatri stralunæ
  6. liatri straluñan

Imperfetto

  1. mi stralunava
  2. ti ti stralunavi
  3. lê o/a stralunava
  4. niatri stralunavimo
  5. viatri stralunavi
  6. liatri stralunavan

Futuo

  1. mi straluniò
  2. ti ti straluniæ
  3. lê o/a stralunià
  4. niatri straluniemo
  5. viatri straluniei
  6. liatri stralunian

Conzontivo

Presente

  1. che mi straluñe
  2. che ti ti straluñi
  3. che lê o/a straluñe
  4. che niatri stralunemmo
  5. che viatri stralunæ
  6. che liatri straluñan

Imperfetto

  1. che mi stralunesse
  2. che ti ti stralunesci
  3. che lê o/a stralunesse
  4. che niatri stralunescimo
  5. che viatri stralunesci
  6. che liatri stralunessan

Condiçionale

  1. mi stralunieiva/straluniæ
  2. ti ti straluniësci
  3. lê o/a stralunieiva/straluniæ
  4. niatri straluniëscimo
  5. viatri straluniësci
  6. liatri stralunieivan/straluniæn

Imperativo

  1. straluña ti!
  2. stralunemmo niatri!
  3. stralunæ viatri!

Partiçipio passou

  1. m. s. stralunou
  2. m. p. stralunæ
  3. f. s. stralunâ
  4. f. p. stralunæ

Gerundio

  1. stralunando
tambusciâ

Indicativo

Presente

  1. mi tambuscio
  2. ti ti tambusci
  3. lê o/a tambuscia
  4. niatri tambuscemmo
  5. viatri tambusciæ
  6. liatri tambuscian

Imperfetto

  1. mi tambusciava
  2. ti ti tambusciavi
  3. lê o/a tambusciava
  4. niatri tambusciavimo
  5. viatri tambusciavi
  6. liatri tambusciavan

Futuo

  1. mi tambusciò
  2. ti ti tambusciæ
  3. lê o/a tambuscià
  4. niatri tambusciemo
  5. viatri tambusciei
  6. liatri tambuscian

Conzontivo

Presente

  1. che mi tambusce
  2. che ti ti tambusci
  3. che lê o/a tambusce
  4. che niatri tambuscemmo
  5. che viatri tambusciæ
  6. che liatri tambuscian

Imperfetto

  1. che mi tambuscesse
  2. che ti ti tambuscesci
  3. che lê o/a tambuscesse
  4. che niatri tambuscescimo
  5. che viatri tambuscesci
  6. che liatri tambuscessan

Condiçionale

  1. mi tambuscieiva/tambusciæ
  2. ti ti tambusciësci
  3. lê o/a tambuscieiva/tambusciæ
  4. niatri tambusciëscimo
  5. viatri tambusciësci
  6. liatri tambuscieivan/tambusciæn

Imperativo

  1. tambuscia ti!
  2. tambuscemmo niatri!
  3. tambusciæ viatri!

Partiçipio passou

  1. m. s. tambusciou
  2. m. p. tambusciæ
  3. f. s. tambusciâ
  4. f. p. tambusciæ

Gerundio

  1. tambusciando
travisâ

Indicativo

Presente

  1. mi traviso
  2. ti ti travisi
  3. lê o/a travisa
  4. niatri travisemmo
  5. viatri travisæ
  6. liatri travisan

Imperfetto

  1. mi travisava
  2. ti ti travisavi
  3. lê o/a travisava
  4. niatri travisavimo
  5. viatri travisavi
  6. liatri travisavan

Futuo

  1. mi travisiò
  2. ti ti travisiæ
  3. lê o/a travisià
  4. niatri travisiemo
  5. viatri travisiei
  6. liatri travisian

Conzontivo

Presente

  1. che mi travise
  2. che ti ti travisi
  3. che lê o/a travise
  4. che niatri travisemmo
  5. che viatri travisæ
  6. che liatri travisan

Imperfetto

  1. che mi travisesse
  2. che ti ti travisesci
  3. che lê o/a travisesse
  4. che niatri travisescimo
  5. che viatri travisesci
  6. che liatri travisessan

Condiçionale

  1. mi travisieiva/travisiæ
  2. ti ti travisiësci
  3. lê o/a travisieiva/travisiæ
  4. niatri travisiëscimo
  5. viatri travisiësci
  6. liatri travisieivan/travisiæn

Imperativo

  1. travisa ti!
  2. travisemmo niatri!
  3. travisæ viatri!

Partiçipio passou

  1. m. s. travisou
  2. m. p. travisæ
  3. f. s. travisâ
  4. f. p. travisæ

Gerundio

  1. travisando