Council for Ligurian Linguistic Heritage

Ligurian Council

DEIZE

Italian-Ligurian (Genoese) dictionary

abbandonare

tr.v.
  1. lasciare qcn. o qcs. senza aiuto, senza cure

    abbandonâ [abaŋduˈnaː]

    lasciâ in abbandon [laˈʃaː in abaŋˈduŋ]

    lasciâ  [laˈʃaː]

    chittâ [kiˈtaː]

    Examples

    il padre li ha abbandonati quando erano piccoli

    o poæ o î à abbandonæ quand’ean piccin

    come hai potuto abbandonare il tuo cane per una settimana?

    comme t’æ posciuo lasciâ o teu can in abbandon pe unna settemaña?

  2. lasciare un luogo, spec. per sempre

    abbandonâ [abaŋduˈnaː]

    lasciâ  [laˈʃaː]

    chittâ [kiˈtaː]

    Examples

    dopo la rivoluzione hanno abbandonato il paese

    dòppo a revoluçion an abbandonou o paise

    molte zone rurali sono state abbandonate

    tante zöne de campagna son stæte abbandonæ

  3. rinunciare ad un’occupazione

    abbandonâ [abaŋduˈnaː]

    lasciâ  [laˈʃaː]

    ciantâ lì colloquiale [tʃaŋˈtaː ˈli]

    chittâ [kiˈtaː]

    Examples

    ha abbandonato gli studi

    o l’à lasciou i studdi

    il progetto è stato abbandonato per mancanza di fondi

    o progetto o l’é stæto abbandonou pe farta de fondi

Notes

L’espressione scherzosa anâ à cantâ in sce unn’atra carassa [aˈnaː a kaŋˈtaː ŋ ʃe ˈn aːtra kaˈrasˑa] (letteralmente “andare a cantare su un altro palo”) si usa per indicare l’atto di abbandonare un’impresa o un impegno per dedicarsi a qualcosa di nuovo, spesso con una connotazione ironica verso chi cambia idea o cerca alternative dopo un insuccesso.

abbandonarsi

pron.v.
  1. lasciarsi andare fisicamente, adagiarsi

    lasciâse cazze [laˈʃaːse ˈkazˑe]

    lasciâse anâ [laˈʃaːse aˈnaː]

    Examples

    si era abbandonata sulla poltrona, esausta

    a s’ea lasciâ cazze in sciâ pôtroña, stracca

  2. lasciarsi sopraffare da un’emozione

    abbandonâse [abaŋduˈnaːse]

    Examples

    non bisogna abbandonarsi alla disperazione

    no beseugna abbandonâse a-a despeaçion

Conjugations

abbandonâ

Past part. abbandonou

Ger. abbandonando

Ind.
Pres.
  1. mi abbandoño
  2. ti t’abbandoñi
  3. lê o/a l’abbandoña
  4. niatri abbandonemmo
  5. viatri abbandonæ
  6. lô abbandoñan
Impf.
  1. mi abbandonava
  2. ti t’abbandonavi
  3. lê o/a l’abbandonava
  4. niatri abbandonavimo
  5. viatri abbandonavi
  6. lô abbandonavan
Fut.
  1. mi abbandoniò
  2. ti t’abbandoniæ
  3. lê o/a l’abbandonià
  4. niatri abbandoniemo
  5. viatri abbandoniei
  6. lô abbandonian
Subj.
Pres.
  1. che mi abbandoñe
  2. che ti t’abbandoñi
  3. che lê o/a l’abbandoñe
  4. che niatri abbandonemmo
  5. che viatri abbandonæ
  6. che lô abbandoñan
Impf.
  1. che mi abbandonesse
  2. che ti t’abbandonesci
  3. che lê o/a l’abbandonesse
  4. che niatri abbandonescimo
  5. che viatri abbandonesci
  6. che lô abbandonessan
Cond.
  1. mi abbandonieiva/abbandoniæ
  2. ti t’abbandoniësci
  3. lê o/a l’abbandonieiva/abbandoniæ
  4. niatri abbandoniëscimo
  5. viatri abbandoniësci
  6. lô abbandonieivan/abbandoniæn
Imper.
  1. abbandoña ti
  2. ch’o/a l’abbandoñe lê
  3. abbandonemmo niatri
  4. abbandonæ viatri
  5. abbandoñan lô
chittâ

Past part. chittou

Ger. chittando

Ind.
Pres.
  1. mi chitto
  2. ti ti chitti
  3. lê o/a chitta
  4. niatri chittemmo
  5. viatri chittæ
  6. lô chittan
Impf.
  1. mi chittava
  2. ti ti chittavi
  3. lê o/a chittava
  4. niatri chittavimo
  5. viatri chittavi
  6. lô chittavan
Fut.
  1. mi chittiò
  2. ti ti chittiæ
  3. lê o/a chittià
  4. niatri chittiemo
  5. viatri chittiei
  6. lô chittian
Subj.
Pres.
  1. che mi chitte
  2. che ti ti chitti
  3. che lê o/a chitte
  4. che niatri chittemmo
  5. che viatri chittæ
  6. che lô chittan
Impf.
  1. che mi chittesse
  2. che ti ti chittesci
  3. che lê o/a chittesse
  4. che niatri chittescimo
  5. che viatri chittesci
  6. che lô chittessan
Cond.
  1. mi chittieiva/chittiæ
  2. ti ti chittiësci
  3. lê o/a chittieiva/chittiæ
  4. niatri chittiëscimo
  5. viatri chittiësci
  6. lô chittieivan/chittiæn
Imper.
  1. chitta ti
  2. ch’o/a chitte lê
  3. chittemmo niatri
  4. chittæ viatri
  5. chittan lô
ciantâ

Past part. ciantou

Ger. ciantando

Ind.
Pres.
  1. mi cianto
  2. ti ti cianti
  3. lê o/a cianta
  4. niatri ciantemmo
  5. viatri ciantæ
  6. lô ciantan
Impf.
  1. mi ciantava
  2. ti ti ciantavi
  3. lê o/a ciantava
  4. niatri ciantavimo
  5. viatri ciantavi
  6. lô ciantavan
Fut.
  1. mi ciantiò
  2. ti ti ciantiæ
  3. lê o/a ciantià
  4. niatri ciantiemo
  5. viatri ciantiei
  6. lô ciantian
Subj.
Pres.
  1. che mi ciante
  2. che ti ti cianti
  3. che lê o/a ciante
  4. che niatri ciantemmo
  5. che viatri ciantæ
  6. che lô ciantan
Impf.
  1. che mi ciantesse
  2. che ti ti ciantesci
  3. che lê o/a ciantesse
  4. che niatri ciantescimo
  5. che viatri ciantesci
  6. che lô ciantessan
Cond.
  1. mi ciantieiva/ciantiæ
  2. ti ti ciantiësci
  3. lê o/a ciantieiva/ciantiæ
  4. niatri ciantiëscimo
  5. viatri ciantiësci
  6. lô ciantieivan/ciantiæn
Imper.
  1. cianta ti
  2. ch’o/a ciante lê
  3. ciantemmo niatri
  4. ciantæ viatri
  5. ciantan lô
lasciâ

Past part. lasciou

Ger. lasciando

Ind.
Pres.
  1. mi lascio
  2. ti ti lasci
  3. lê o/a lascia
  4. niatri lascemmo
  5. viatri lasciæ
  6. lô lascian
Impf.
  1. mi lasciava
  2. ti ti lasciavi
  3. lê o/a lasciava
  4. niatri lasciavimo
  5. viatri lasciavi
  6. lô lasciavan
Fut.
  1. mi lasciò
  2. ti ti lasciæ
  3. lê o/a lascià
  4. niatri lasciemo
  5. viatri lasciei
  6. lô lascian
Subj.
Pres.
  1. che mi lasce
  2. che ti ti lasci
  3. che lê o/a lasce
  4. che niatri lascemmo
  5. che viatri lasciæ
  6. che lô lascian
Impf.
  1. che mi lascesse
  2. che ti ti lascesci
  3. che lê o/a lascesse
  4. che niatri lascescimo
  5. che viatri lascesci
  6. che lô lascessan
Cond.
  1. mi lascieiva/lasciæ
  2. ti ti lasciësci
  3. lê o/a lascieiva/lasciæ
  4. niatri lasciëscimo
  5. viatri lasciësci
  6. lô lascieivan/lasciæn
Imper.
  1. lascia ti
  2. ch’o/a lasce lê
  3. lascemmo niatri
  4. lasciæ viatri
  5. lascian lô