Council for Ligurian Linguistic Heritage

Ligurian Council

DEIZE

Italian-Ligurian (Genoese) dictionary

maturare

intr. v.
  1. di alimento: raggiungere la piena maturazione

    meuiâ [møˈjaː]

    il formaggio ha maturato per sei mesi in cantina

    o formaggio o l’à meuiou pe sëi meixi in cantiña

    le banane maturano in fretta se le lasci nel sacchetto

    e bananne meuian a-a spedia se ti ê lasci into sacchetto

  2. diventare più assennato o consapevole

    cresce [ˈkreʃˑe]

    mette giudiçio [ˈmetˑe dʒyˈdisˑju]

    grazie a quell’esperienza difficile Elena è maturata

    graçie à quell’esperiensa difficoltosa a Elena a l’é cresciua ben ben

  3. di eventi: evolversi o svilupparsi in un certo modo

    arrivâ (à qcs.) [ariˈvaː]

    sviluppâse [zvilyˈpaːse]

    formâse [furˈmaːse]

    è maturata una situazione di crisi

    s’é arrivou à unna scituaçion de crixi

tr. v.
  1. far raggiungere la piena maturazione

    fâ meuiâ [ˈfaː møˈjaː]

    il clima caldo ha maturato i frutti

    o climma cado o l’à fæto meuiâ i fruti

  2. far diventare assennato o consapevole

    fâ cresce [ˈfaː ˈkreʃˑe]

    mette giudiçio (à qcn.) [ˈmetˑe dʒyˈdisˑju]

    il servizio civile aiuta a maturare i ragazzi

    o serviçio çivile o l’aggiutta à fâ cresce i figgeu

  3. formulare un’idea o un progetto

    arrivâ (à qcs.) [ariˈvaː]

    sviluppâ [zvilyˈpaː] (var. desviluppâ)

    formâ [furˈmaː]

    ha maturato la convinzione che fosse giusto fare a quel modo

    o l’é arrivou a-a convinçion che fïse giusto fâ à quella mainea

Conjugations

cresce

Indicative

Present

  1. mi crescio
  2. ti ti cresci
  3. lê o/a cresce
  4. niatri crescemmo
  5. viatri crescei
  6. liatri crescian

Imperfect

  1. mi cresceiva
  2. ti ti cresceivi
  3. lê o/a cresceiva
  4. niatri cresceivimo
  5. viatri cresceivi
  6. liatri cresceivan

Future

  1. mi cresciò
  2. ti ti cresciæ
  3. lê o/a crescià
  4. niatri cresciemo
  5. viatri cresciei
  6. liatri crescian

Subjunctive

Present

  1. che mi cresce
  2. che ti ti cresci
  3. che lê o/a cresce
  4. che niatri crescemmo
  5. che viatri crescei
  6. che liatri crescian

Imperfect

  1. che mi crescesse
  2. che ti ti crescesci
  3. che lê o/a crescesse
  4. che niatri crescescimo
  5. che viatri crescesci
  6. che liatri crescessan

Conditional

  1. mi crescieiva/cresciæ
  2. ti ti cresciësci
  3. lê o/a crescieiva/cresciæ
  4. niatri cresciëscimo
  5. viatri cresciësci
  6. liatri crescieivan/cresciæn

Imperative

  1. cresci ti!
  2. crescemmo niatri!
  3. crescei viatri!

Past participle

  1. m. s. cresciuo
  2. m. p. cresciui
  3. f. s. cresciua
  4. f. p. cresciue

Gerund

  1. crescendo

Indicative

Present

  1. mi fasso
  2. ti ti fæ
  3. lê o/a fa
  4. niatri femmo
  5. viatri
  6. liatri fan

Imperfect

  1. mi fava/faxeiva
  2. ti ti favi/faxeivi
  3. lê o/a fava/faxeiva
  4. niatri favimo/faxeivimo
  5. viatri favi/faxeivi
  6. liatri favan/faxeivan

Future

  1. mi faiò
  2. ti ti faiæ
  3. lê o/a faià
  4. niatri faiemo
  5. viatri faiei
  6. liatri faian

Subjunctive

Present

  1. che mi fasse
  2. che ti ti fasci
  3. che lê o/a fasse
  4. che niatri femmo
  5. che viatri
  6. che liatri fassan

Imperfect

  1. che mi fesse
  2. che ti ti fesci
  3. che lê o/a fesse
  4. che niatri fescimo
  5. che viatri fesci
  6. che liatri fessan

Conditional

  1. mi faieiva/faiæ
  2. ti ti faiësci
  3. lê o/a faieiva/faiæ
  4. niatri faiëscimo
  5. viatri faiësci
  6. liatri faieivan/faiæn

Imperative

  1. fanni ti!
  2. femmo niatri!
  3. viatri!

Past participle

  1. m. s. fæto
  2. m. p. fæti
  3. f. s. fæta
  4. f. p. fæte

Gerund

  1. fando, faxendo
formâ

Indicative

Present

  1. mi formo
  2. ti ti formi
  3. lê o/a forma
  4. niatri formemmo
  5. viatri formæ
  6. liatri forman

Imperfect

  1. mi formava
  2. ti ti formavi
  3. lê o/a formava
  4. niatri formavimo
  5. viatri formavi
  6. liatri formavan

Future

  1. mi formiò
  2. ti ti formiæ
  3. lê o/a formià
  4. niatri formiemo
  5. viatri formiei
  6. liatri formian

Subjunctive

Present

  1. che mi forme
  2. che ti ti formi
  3. che lê o/a forme
  4. che niatri formemmo
  5. che viatri formæ
  6. che liatri forman

Imperfect

  1. che mi formesse
  2. che ti ti formesci
  3. che lê o/a formesse
  4. che niatri formescimo
  5. che viatri formesci
  6. che liatri formessan

Conditional

  1. mi formieiva/formiæ
  2. ti ti formiësci
  3. lê o/a formieiva/formiæ
  4. niatri formiëscimo
  5. viatri formiësci
  6. liatri formieivan/formiæn

Imperative

  1. forma ti!
  2. formemmo niatri!
  3. formæ viatri!

Past participle

  1. m. s. formou
  2. m. p. formæ
  3. f. s. formâ
  4. f. p. formæ

Gerund

  1. formando
meuiâ

Indicative

Present

  1. mi meuio
  2. ti ti meuii
  3. lê o/a meuia
  4. niatri meuiemmo/meuiemo
  5. viatri meuiæ
  6. liatri meuian

Imperfect

  1. mi meuiava
  2. ti ti meuiavi
  3. lê o/a meuiava
  4. niatri meuiavimo
  5. viatri meuiavi
  6. liatri meuiavan

Future

  1. mi meuiò
  2. ti ti meuiæ
  3. lê o/a meuià
  4. niatri meuiemo
  5. viatri meuiei
  6. liatri meuian

Subjunctive

Present

  1. che mi meuie
  2. che ti ti meuii
  3. che lê o/a meuie
  4. che niatri meuiemmo/meuiemo
  5. che viatri meuiæ
  6. che liatri meuian

Imperfect

  1. che mi meuiesse
  2. che ti ti meuiesci
  3. che lê o/a meuiesse
  4. che niatri meuiescimo
  5. che viatri meuiesci
  6. che liatri meuiessan

Conditional

  1. mi meuieiva/meuiæ
  2. ti ti meuiësci
  3. lê o/a meuieiva/meuiæ
  4. niatri meuiëscimo
  5. viatri meuiësci
  6. liatri meuieivan/meuiæn

Imperative

  1. meuia ti!
  2. meuiemmo/meuiemo niatri!
  3. meuiæ viatri!

Past participle

  1. m. s. meuiou
  2. m. p. meuiæ
  3. f. s. meuiâ
  4. f. p. meuiæ

Gerund

  1. meuiando
sviluppâ

Indicative

Present

  1. mi sviluppo
  2. ti ti sviluppi
  3. lê o/a sviluppa
  4. niatri sviluppemmo
  5. viatri sviluppæ
  6. liatri sviluppan

Imperfect

  1. mi sviluppava
  2. ti ti sviluppavi
  3. lê o/a sviluppava
  4. niatri sviluppavimo
  5. viatri sviluppavi
  6. liatri sviluppavan

Future

  1. mi sviluppiò
  2. ti ti sviluppiæ
  3. lê o/a sviluppià
  4. niatri sviluppiemo
  5. viatri sviluppiei
  6. liatri sviluppian

Subjunctive

Present

  1. che mi sviluppe
  2. che ti ti sviluppi
  3. che lê o/a sviluppe
  4. che niatri sviluppemmo
  5. che viatri sviluppæ
  6. che liatri sviluppan

Imperfect

  1. che mi sviluppesse
  2. che ti ti sviluppesci
  3. che lê o/a sviluppesse
  4. che niatri sviluppescimo
  5. che viatri sviluppesci
  6. che liatri sviluppessan

Conditional

  1. mi sviluppieiva/sviluppiæ
  2. ti ti sviluppiësci
  3. lê o/a sviluppieiva/sviluppiæ
  4. niatri sviluppiëscimo
  5. viatri sviluppiësci
  6. liatri sviluppieivan/sviluppiæn

Imperative

  1. sviluppa ti!
  2. sviluppemmo niatri!
  3. sviluppæ viatri!

Past participle

  1. m. s. sviluppou
  2. m. p. sviluppæ
  3. f. s. sviluppâ
  4. f. p. sviluppæ

Gerund

  1. sviluppando