Conseggio pe-o patrimònio linguistico ligure

Conseggio ligure

DEIZE: diçionäio italian-zeneise

sciogliere

v.tr.
  1. liquefare

    deslenguâ [dezleŋˈɡwaː]

    Exempi

    sciogliere un chilo di cioccolato in una pentola capiente

    deslenguâ un chillo de cicolata inte unna pugnatta coppua

    al sole la neve si scioglie

    a-o sô a neive a se deslengua

    sciolgo il burro nel pentolino perché ho paura del microonde

    deslenguo o butiro into pugnattin perché ò poia do microonde

  2. slegare

    desligâ [dezliˈɡaː]

    Exempi

    hanno sciolto i polsi ai prigionieri

    an desligou i pôsi a-i prexonê

  3. di nodo, ecc.: disfare

    mollâ [muˈlaː]

    desgroppâ [dezɡruˈpaː]

    Exempi

    non riesco a sciogliere il nodo che hai fatto

    no arriëscio à mollâ o groppo che t’æ fæto

  4. annullare, far cessare

    desfâ [desˈfaː]

    Exempi

    il presidente ha sciolto il Parlamento

    o prescidente o l’à desfæto o Parlamento

sciogliersi

v.pron.
  1. liquefarsi

    deslenguâse [dezleŋˈɡwaːse]

    Exempi

    la neve sulla cima del monte si sta sciogliendo

    a neive in sciâ çimma do monte a l’é apreuvo à deslenguâse

Coniugaçioin

desfâ

Part. pass. desfæto

Ger. desfando

Ind.
Pres.
  1. mi desfo
  2. ti ti desfi
  3. lê o/a desfa
  4. niatri desfemmo
  5. viatri desfæ
  6. lô desfan
Impf.
  1. mi desfava
  2. ti ti desfavi
  3. lê o/a desfava
  4. niatri desfavimo
  5. viatri desfavi
  6. lô desfavan
Fut.
  1. mi desfiò
  2. ti ti desfiæ
  3. lê o/a desfià
  4. niatri desfiemo
  5. viatri desfiei
  6. lô desfian
Conz.
Pres.
  1. che mi desfe
  2. che ti ti desfi
  3. che lê o/a desfe
  4. che niatri desfemmo
  5. che viatri desfæ
  6. che lô desfan
Impf.
  1. che mi desfesse
  2. che ti ti desfesci
  3. che lê o/a desfesse
  4. che niatri desfescimo
  5. che viatri desfesci
  6. che lô desfessan
Cond.
  1. mi desfieiva/desfiæ
  2. ti ti desfiësci
  3. lê o/a desfieiva/desfiæ
  4. niatri desfiëscimo
  5. viatri desfiësci
  6. lô desfieivan/desfiæn
Imper.
  1. desfa ti
  2. ch’o/a desfe lê
  3. desfemmo niatri
  4. desfæ viatri
  5. desfan lô
desgroppâ

Part. pass. desgroppou

Ger. desgroppando

Ind.
Pres.
  1. mi desgroppo
  2. ti ti desgroppi
  3. lê o/a desgroppa
  4. niatri desgroppemmo
  5. viatri desgroppæ
  6. lô desgroppan
Impf.
  1. mi desgroppava
  2. ti ti desgroppavi
  3. lê o/a desgroppava
  4. niatri desgroppavimo
  5. viatri desgroppavi
  6. lô desgroppavan
Fut.
  1. mi desgroppiò
  2. ti ti desgroppiæ
  3. lê o/a desgroppià
  4. niatri desgroppiemo
  5. viatri desgroppiei
  6. lô desgroppian
Conz.
Pres.
  1. che mi desgroppe
  2. che ti ti desgroppi
  3. che lê o/a desgroppe
  4. che niatri desgroppemmo
  5. che viatri desgroppæ
  6. che lô desgroppan
Impf.
  1. che mi desgroppesse
  2. che ti ti desgroppesci
  3. che lê o/a desgroppesse
  4. che niatri desgroppescimo
  5. che viatri desgroppesci
  6. che lô desgroppessan
Cond.
  1. mi desgroppieiva/desgroppiæ
  2. ti ti desgroppiësci
  3. lê o/a desgroppieiva/desgroppiæ
  4. niatri desgroppiëscimo
  5. viatri desgroppiësci
  6. lô desgroppieivan/desgroppiæn
Imper.
  1. desgroppa ti
  2. ch’o/a desgroppe lê
  3. desgroppemmo niatri
  4. desgroppæ viatri
  5. desgroppan lô
deslenguâ

Part. pass. deslenguou

Ger. deslenguando

Ind.
Pres.
  1. mi deslenguo
  2. ti ti deslengui
  3. lê o/a deslengua
  4. niatri deslenguemmo/deslenguemo
  5. viatri deslenguæ
  6. lô deslenguan
Impf.
  1. mi deslenguava
  2. ti ti deslenguavi
  3. lê o/a deslenguava
  4. niatri deslenguavimo
  5. viatri deslenguavi
  6. lô deslenguavan
Fut.
  1. mi deslenguiò
  2. ti ti deslenguiæ
  3. lê o/a deslenguià
  4. niatri deslenguiemo
  5. viatri deslenguiei
  6. lô deslenguian
Conz.
Pres.
  1. che mi deslengue
  2. che ti ti deslengui
  3. che lê o/a deslengue
  4. che niatri deslenguemmo/deslenguemo
  5. che viatri deslenguæ
  6. che lô deslenguan
Impf.
  1. che mi deslenguesse
  2. che ti ti deslenguesci
  3. che lê o/a deslenguesse
  4. che niatri deslenguescimo
  5. che viatri deslenguesci
  6. che lô deslenguessan
Cond.
  1. mi deslenguieiva/deslenguiæ
  2. ti ti deslenguiësci
  3. lê o/a deslenguieiva/deslenguiæ
  4. niatri deslenguiëscimo
  5. viatri deslenguiësci
  6. lô deslenguieivan/deslenguiæn
Imper.
  1. deslengua ti
  2. ch’o/a deslengue lê
  3. deslenguemmo/deslenguemo niatri
  4. deslenguæ viatri
  5. deslenguan lô
desligâ

Part. pass. desligou

Ger. desligando

Ind.
Pres.
  1. mi desligo
  2. ti ti deslighi
  3. lê o/a desliga
  4. niatri deslighemmo
  5. viatri desligæ
  6. lô desligan
Impf.
  1. mi desligava
  2. ti ti desligavi
  3. lê o/a desligava
  4. niatri desligavimo
  5. viatri desligavi
  6. lô desligavan
Fut.
  1. mi deslighiò
  2. ti ti deslighiæ
  3. lê o/a deslighià
  4. niatri deslighiemo
  5. viatri deslighiei
  6. lô deslighian
Conz.
Pres.
  1. che mi deslighe
  2. che ti ti deslighi
  3. che lê o/a deslighe
  4. che niatri deslighemmo
  5. che viatri desligæ
  6. che lô desligan
Impf.
  1. che mi deslighesse
  2. che ti ti deslighesci
  3. che lê o/a deslighesse
  4. che niatri deslighescimo
  5. che viatri deslighesci
  6. che lô deslighessan
Cond.
  1. mi deslighieiva/deslighiæ
  2. ti ti deslighiësci
  3. lê o/a deslighieiva/deslighiæ
  4. niatri deslighiëscimo
  5. viatri deslighiësci
  6. lô deslighieivan/deslighiæn
Imper.
  1. desliga ti
  2. ch’o/a deslighe lê
  3. deslighemmo niatri
  4. desligæ viatri
  5. desligan lô
mollâ

Part. pass. mollou

Ger. mollando

Ind.
Pres.
  1. mi mòllo
  2. ti ti mòlli
  3. lê o/a mòlla
  4. niatri mollemmo
  5. viatri mollæ
  6. lô mòllan
Impf.
  1. mi mollava
  2. ti ti mollavi
  3. lê o/a mollava
  4. niatri mollavimo
  5. viatri mollavi
  6. lô mollavan
Fut.
  1. mi molliò
  2. ti ti molliæ
  3. lê o/a mollià
  4. niatri molliemo
  5. viatri molliei
  6. lô mollian
Conz.
Pres.
  1. che mi mòlle
  2. che ti ti mòlli
  3. che lê o/a mòlle
  4. che niatri mollemmo
  5. che viatri mollæ
  6. che lô mòllan
Impf.
  1. che mi mollesse
  2. che ti ti mollesci
  3. che lê o/a mollesse
  4. che niatri mollescimo
  5. che viatri mollesci
  6. che lô mollessan
Cond.
  1. mi mollieiva/molliæ
  2. ti ti molliësci
  3. lê o/a mollieiva/molliæ
  4. niatri molliëscimo
  5. viatri molliësci
  6. lô mollieivan/molliæn
Imper.
  1. mòlla ti
  2. ch’o/a mòlle lê
  3. mollemmo niatri
  4. mollæ viatri
  5. mòllan lô