Sommäio de l’alfabeto fonetico internaçionale (IPA)

Consonante

Scimbolo	Exempi
b	bira [ˈbiːra]
tʃ	ancioa [aŋˈtʃuːa]
k	cösa [ˈkɔːsa]
d	donde [ˈduŋde]
f	forçiña [furˈsiŋˑa]
ɡ	gambao [ˈɡaŋbɔw]
dʒ	giano [ˈdʒaːnu]
ɲ	ògni [ˈɔɲˑi]
l	leugo [ˈløːɡu]
m	mego [ˈmeːɡu]
n	neutte [ˈnøtˑe]
ŋ	settemaña [seteˈmaŋˑa] banco [ˈbaŋku] campo [ˈkaŋpu]
p	primmo [ˈprimˑu]
r	crava [ˈkraːva]
s	seia [ˈsejˑa] çexe [ˈseːʒe]
ʃ	scemmo [ˈʃemˑu]
t	artâ [arˈtaː]
v	pöveo [ˈpɔːvɔw]
ʒ	caxo [ˈkaːʒu]
z	reusa [ˈrøːza]

Vocale

Scimbolo	Exempi
a	gianco [ˈdʒaŋku] cà [ˈka]
aː	giano [ˈdʒaːnu] guägno [ˈɡwaːɲu] sätâ [saːˈtaː]
e	sei [ˈsej] perché [pɛrˈke]
eː	poela [ˈpweːla] sëi [ˈseːi] giardinê [dʒardiˈneː]
ɛ	æña [ˈɛŋˑa] taggiæn [taˈdʒɛŋ] orchesta [ɔrˈkɛsta]
ɛː	ægua [ˈɛːɡwa] moæ [ˈmwɛː] persa [ˈpɛːrsa]
i	avanti [aˈvaŋti] idea [iˈdeːa]
iː	dio [ˈdiːu] poïscio [ˈpwiːʃu] vegnî [veˈɲiː]
ø	neutte [ˈnøtˑe]
øː	meu [ˈmøː]
ɔ	dònna [ˈdɔnˑa] ascidiou [aʃiˈdjɔw] succao [ˈsykˑɔw]
ɔː	öxello [ɔːˈʒelˑu] pòrto [ˈpɔːrtu]
u	òmmo [ˈɔmˑu]
uː	cô [ˈkuː] coa [ˈkuːa]
y	tutti [ˈtytˑi]
yː	cû [ˈkyː] curto [ˈkyːrtu]

Semivocale

Scimbolo	Exempi
j	avei [aˈvej] äia [ˈaːja]
w	coæ [ˈkwɛː] voentæ [vweŋˈtɛː]
ɥ	arsuou [arˈsɥɔw]

Scimboli sorvesegmentali

Scimbolo	Fonçion	Exempi
ˈ◌	açento primmäio	segretto [seˈɡretˑu]
ˌ◌	açento segondäio	Portofin [ˌpɔrtuˈfiŋ]
◌ː	duâ longa (vocale)	Dënâ [deːˈnaː]
◌ˑ	duâ semi-longa (consonante)	aggio [ˈadʒˑu]

Domande frequente

Comm’o se prononçia [ʃtʃ]?

O son [ʃtʃ], ch’o se treuva inte poule zeneixi co-a combinaçion ⟨scc⟩, o se prononçia comme a ⟨sc⟩ italiaña de ‘scelta’ ciù a ⟨c⟩ italiaña de ‘ciao’ apreuvo. Doî exempi de poule con sta combinaçion chì en scceuppo [ˈʃtʃøpˑu] e mescciua [meʃˈtʃyːa].

Quæ a l’é a differensa tra [i] e [j]?

Quæ a l’é a differensa tra [u] e [w]?

Quæ a l’é a differensa tra [y] e [ɥ]?

I soin [i], [u] e [y] en de vocale. In cangio, i soin [j], [w] e [ɥ] en de semivocale, con di soin à meitæ tra vocale e consonante. Poei sentî e differense tra i iati (vocale longa + curta) e i dittonghi (semivocale + vocale longa) tra ste poule chì de sotta:

• gia [ˈdʒiːa] ‘gira’ e giâ [ˈdʒjaː] ‘girare’;
• coa [ˈkuːa] ‘coda’ e coâ [ˈkwaː] ‘colare’;
• nua [ˈnyːa] ‘nuda’ e nuâ [ˈnɥaː] ‘nuotare’.