dimostrare
-
manifestare, palesare dâ à divedde [ˈdaː a diˈvedˑe]
fâ vedde [ˈfaː ˈvedˑe]
mostrâ [musˈtraː]
Exempi
con il vostro dubbio dimostrate di conoscermi ben poco!
co-o vòstro dubio dæ à divedde de conoscime ben pöco!
-
spiegare mostrâ [musˈtraː]
Exempi
il negoziante dimostra la qualità della merce
o butegâ o mostra a qualitæ da mercançia
-
dar prova dell’esattezza di un’affermazione demostrâ [demusˈtraː]
provâ [pruˈvaː]
Exempi
la scienziata ha dimostrato la sua teoria
a sciensiâ a l’à demostrou a seu teoria
Coniugaçioin
dâ
Part. pass. dæto
Ger. dando
- mi daggo
- ti ti dæ
- lê o/a dà
- niatri demmo
- viatri dæ
- lô dan
- mi dava
- ti ti davi
- lê o/a dava
- niatri davimo
- viatri davi
- lô davan
- mi daiò
- ti ti daiæ
- lê o/a daià
- niatri daiemo
- viatri daiei
- lô daian
- che mi dagghe
- che ti ti dagghi
- che lê o/a dagghe
- che niatri demmo
- che viatri dæ
- che lô daggan
- che mi desse
- che ti ti desci
- che lê o/a desse
- che niatri descimo
- che viatri desci
- che lô dessan
- mi daieiva/daiæ
- ti ti daiësci
- lê o/a daieiva/daiæ
- niatri daiëscimo
- viatri daiësci
- lô daieivan/daiæn
- danni ti
- ch’o/a dagghe lê
- demmo niatri
- dæ viatri
- daggan lô
demostrâ
Part. pass. demostrou
Ger. demostrando
- mi demostro
- ti ti demostri
- lê o/a demostra
- niatri demostremmo
- viatri demostræ
- lô demostran
- mi demostrava
- ti ti demostravi
- lê o/a demostrava
- niatri demostravimo
- viatri demostravi
- lô demostravan
- mi demostriò
- ti ti demostriæ
- lê o/a demostrià
- niatri demostriemo
- viatri demostriei
- lô demostrian
- che mi demostre
- che ti ti demostri
- che lê o/a demostre
- che niatri demostremmo
- che viatri demostræ
- che lô demostran
- che mi demostresse
- che ti ti demostresci
- che lê o/a demostresse
- che niatri demostrescimo
- che viatri demostresci
- che lô demostressan
- mi demostrieiva/demostriæ
- ti ti demostriësci
- lê o/a demostrieiva/demostriæ
- niatri demostriëscimo
- viatri demostriësci
- lô demostrieivan/demostriæn
- demostra ti
- ch’o/a demostre lê
- demostremmo niatri
- demostræ viatri
- demostran lô
fâ
Part. pass. fæto
Ger. fando/faxendo
- mi fasso
- ti ti fæ
- lê o/a fa
- niatri femmo
- viatri fæ
- lô fan
- mi fava/faxeiva
- ti ti favi/faxeivi
- lê o/a fava/faxeiva
- niatri favimo/faxeivimo
- viatri favi/faxeivi
- lô favan/faxeivan
- mi faiò
- ti ti faiæ
- lê o/a faià
- niatri faiemo
- viatri faiei
- lô faian
- che mi fasse
- che ti ti fasci
- che lê o/a fasse
- che niatri femmo
- che viatri fæ
- che lô fassan
- che mi fesse
- che ti ti fesci
- che lê o/a fesse
- che niatri fescimo
- che viatri fesci
- che lô fessan
- mi faieiva/faiæ
- ti ti faiësci
- lê o/a faieiva/faiæ
- niatri faiëscimo
- viatri faiësci
- lô faieivan/faiæn
- fanni ti
- ch’o/a fasse lê
- femmo niatri
- fæ viatri
- fassan lô
mostrâ
Part. pass. mostrou
Ger. mostrando
- mi mostro
- ti ti mostri
- lê o/a mostra
- niatri mostremmo
- viatri mostræ
- lô mostran
- mi mostrava
- ti ti mostravi
- lê o/a mostrava
- niatri mostravimo
- viatri mostravi
- lô mostravan
- mi mostriò
- ti ti mostriæ
- lê o/a mostrià
- niatri mostriemo
- viatri mostriei
- lô mostrian
- che mi mostre
- che ti ti mostri
- che lê o/a mostre
- che niatri mostremmo
- che viatri mostræ
- che lô mostran
- che mi mostresse
- che ti ti mostresci
- che lê o/a mostresse
- che niatri mostrescimo
- che viatri mostresci
- che lô mostressan
- mi mostrieiva/mostriæ
- ti ti mostriësci
- lê o/a mostrieiva/mostriæ
- niatri mostriëscimo
- viatri mostriësci
- lô mostrieivan/mostriæn
- mostra ti
- ch’o/a mostre lê
- mostremmo niatri
- mostræ viatri
- mostran lô
provâ
Part. pass. provou
Ger. provando
- mi preuvo
- ti ti preuvi
- lê o/a preuva
- niatri provemmo
- viatri provæ
- lô preuvan
- mi provava
- ti ti provavi
- lê o/a provava
- niatri provavimo
- viatri provavi
- lô provavan
- mi proviò
- ti ti proviæ
- lê o/a provià
- niatri proviemo
- viatri proviei
- lô provian
- che mi preuve
- che ti ti preuvi
- che lê o/a preuve
- che niatri provemmo
- che viatri provæ
- che lô preuvan
- che mi provesse
- che ti ti provesci
- che lê o/a provesse
- che niatri provescimo
- che viatri provesci
- che lô provessan
- mi provieiva/proviæ
- ti ti proviësci
- lê o/a provieiva/proviæ
- niatri proviëscimo
- viatri proviësci
- lô provieivan/proviæn
- preuva ti
- ch’o/a preuve lê
- provemmo niatri
- provæ viatri
- preuvan lô
Pe saveine de ciù
Prefissi de-, des- e re-
Come riportato da E. G. Parodi nei suoi Studj Liguri, i prefissi genovesi de-, des- e re- hanno perso la -e- e preso la -i- a causa dell’influenza dell’italiano. Da molti decenni a questa parte infatti difende, discorrî, risponde, ecc. hanno preso il posto di defende, descorrî, responde, ecc. nella lingua parlata.
Le forme in -e- sono comunque ancora presenti nella lingua scritta letteraria e si è quindi scelto in questo dizionario di riportarle per prime. Le forme ‘italianizzate’ in -i- sono comunque da considerarsi perfettamente legittime.