Conseggio pe-o patrimònio linguistico ligure

Conseggio ligure

DEIZE

Diçionäio italian-zeneise

ritrarre

v. tr.
  1. levare, distogliere

    arretiâ [areˈtjaː]

    ho ritratto la mano appena ho sentito bruciare

    ò arretiou a man tòsto ch’ò sentio bruxâ

  2. raffigurare tramite ritratto

    retrae [reˈtraːe] (var. ritrae)

    l’artista ritrae la musa

    l’artista o retrae a musa

  3. rappresentare

    retrae [reˈtraːe] (var. ritrae)

    representâ [reprezeŋˈtaː] (var. rappresentâ)

Pe saveine de ciù

Prefisci de-, des- e re-

Comme mensunou da-o E. G. Parodi, Studj Liguri, inte «Archivio glottologico italiano», xiv, 1896, i prefisci zeneixi de-, des- e re- an perso a -e- e piggiou a -i- apreuvo à l’influensa de l’italian. L’é tante dexeñe d’anni defæti che difende, discorrî, risponde, etc. an piggiou o pòsto de defende, descorrî, responde, etc. inta lengua parlâ. E forme in -e- en à tutte e mainee ancon ben ben addeuviæ inta lengua scritta letteräia.

Inte sto diçionäio, consciderou e finalitæ pe-o ciù didattiche che l’animan (che pontan ascì a-o repiggio de çerte forme ciù viaxe, se addescian l’interesse de casañe), se repòrta solo che e forme in -e-. E forme “italianizzæ” in -i- se peuan consciderâ à tutti i mòddi comme perfettamente legittime.

Coniugaçioin

arretiâ

Indicativo

Presente

  1. mi arretio
  2. ti t’arretii
  3. lê o/a l’arretia
  4. niatri arretiemmo/arretiemo
  5. viatri arretiæ
  6. liatri arretian

Imperfetto

  1. mi arretiava
  2. ti t’arretiavi
  3. lê o/a l’arretiava
  4. niatri arretiavimo
  5. viatri arretiavi
  6. liatri arretiavan

Futuo

  1. mi arretiò
  2. ti t’arretiæ
  3. lê o/a l’arretià
  4. niatri arretiemo
  5. viatri arretiei
  6. liatri arretian

Conzontivo

Presente

  1. che mi arretie
  2. che ti t’arretii
  3. che lê o/a l’arretie
  4. che niatri arretiemmo/arretiemo
  5. che viatri arretiæ
  6. che liatri arretian

Imperfetto

  1. che mi arretiesse
  2. che ti t’arretiesci
  3. che lê o/a l’arretiesse
  4. che niatri arretiescimo
  5. che viatri arretiesci
  6. che liatri arretiessan

Condiçionale

  1. mi arretieiva/arretiæ
  2. ti t’arretiësci
  3. lê o/a l’arretieiva/arretiæ
  4. niatri arretiëscimo
  5. viatri arretiësci
  6. liatri arretieivan/arretiæn

Imperativo

  1. arretia ti!
  2. arretiemmo/arretiemo niatri!
  3. arretiæ viatri!

Partiçipio passou

  1. m. s. arretiou
  2. m. p. arretiæ
  3. f. s. arretiâ
  4. f. p. arretiæ

Gerundio

  1. arretiando
representâ

Indicativo

Presente

  1. mi represento
  2. ti ti representi
  3. lê o/a representa
  4. niatri representemmo
  5. viatri representæ
  6. liatri representan

Imperfetto

  1. mi representava
  2. ti ti representavi
  3. lê o/a representava
  4. niatri representavimo
  5. viatri representavi
  6. liatri representavan

Futuo

  1. mi representiò
  2. ti ti representiæ
  3. lê o/a representià
  4. niatri representiemo
  5. viatri representiei
  6. liatri representian

Conzontivo

Presente

  1. che mi represente
  2. che ti ti representi
  3. che lê o/a represente
  4. che niatri representemmo
  5. che viatri representæ
  6. che liatri representan

Imperfetto

  1. che mi representesse
  2. che ti ti representesci
  3. che lê o/a representesse
  4. che niatri representescimo
  5. che viatri representesci
  6. che liatri representessan

Condiçionale

  1. mi representieiva/representiæ
  2. ti ti representiësci
  3. lê o/a representieiva/representiæ
  4. niatri representiëscimo
  5. viatri representiësci
  6. liatri representieivan/representiæn

Imperativo

  1. representa ti!
  2. representemmo niatri!
  3. representæ viatri!

Partiçipio passou

  1. m. s. representou
  2. m. p. representæ
  3. f. s. representâ
  4. f. p. representæ

Gerundio

  1. representando
retrae

Indicativo

Presente

  1. mi retraggo
  2. ti ti retræ
  3. lê o/a retrà
  4. niatri retremmo
  5. viatri retræ
  6. liatri retran

Imperfetto

  1. mi retrava
  2. ti ti retravi
  3. lê o/a retrava
  4. niatri retravimo
  5. viatri retravi
  6. liatri retravan

Futuo

  1. mi retraiò
  2. ti ti retraiæ
  3. lê o/a retraià
  4. niatri retraiemo
  5. viatri retraiei
  6. liatri retraian

Conzontivo

Presente

  1. che mi retragghe
  2. che ti ti retragghi
  3. che lê o/a retragghe
  4. che niatri retremmo
  5. che viatri retræ
  6. che liatri retraggan

Imperfetto

  1. che mi retresse
  2. che ti ti retresci
  3. che lê o/a retresse
  4. che niatri retrescimo
  5. che viatri retresci
  6. che liatri retressan

Condiçionale

  1. mi retraieiva/retraiæ
  2. ti ti retraiësci
  3. lê o/a retraieiva/retraiæ
  4. niatri retraiëscimo
  5. viatri retraiësci
  6. liatri retraieivan/retraiæn

Imperativo

  1. retranni ti!
  2. retremmo niatri!
  3. retræ viatri!

Partiçipio passou

  1. m. s. retræto
  2. m. p. retræti
  3. f. s. retræta
  4. f. p. retræte

Gerundio

  1. retrando